Są takie miejsca w Europie, w których poczujemy się jak na planie filmowym baśni. Gdzie każda uliczka skrywa w sobie setki lat tajemnic, a każdy dom przechowuje historie wielu pokoleń. Po przeuroczym miasteczku w czarno-białą kratkę zabieramy was dzisiaj do kolejnego niemieckiego miasteczka pełnego kolorów, czyli skarbu Saksonii-Anhalt: Quedlinburga.
Historia Quedlinburga z polskimi akcentami
Historia miasta zaczęła się formalnie w 922, bo z tego roku pochodzą w dokumentach pierwsze wzmianki o mieście.
W historii Quedlinburga przewijają się polskie wątki. Niektórzy historycy (m.in. Tomasz Jurek) wskazują Quedlinburg jako możliwe miejsce chrztu Polski w roku 965 lub 966.
W 973 roku natomiast, cesarz Otton I miał gościć w Quedlinburgu Mieszka I, choć nie wiadomo czy król faktycznie się stawił. Wizyta dotyczyła sądownego rozstrzygnięcia sporu pomiędzy margrabim saskim Marchii Wschodniej Hodonem a Mieszkiem I. Zamiast króla, wysłano Bolesława Chrobrego, jako politycznego zakładnika :D.
Mieszko I stawił się za to w Quedlinburgu w 984 roku na zjeździe wielmożów niemieckich.
W 1054 rozstrzygnięty został tutaj przez cesarza Henryka III spór o Śląsk – teren ten wrócił na własność Polski.
Quedlinburg, ponad 500-letnie domy!
Stare Miasto w Quedlinburgu zajmuje obszar około 80 hektarów. W 1994 roku zostało ono wpisane na listę światowego dziedzictwa UNESCO. I nic dziwnego, bo Quedlinburg jest wyjątkowym przykładem europejskiego miasta średniowiecznego, które zachowało się na przestrzeni wieków i wyróżnia się ogromnym dziedzictwem architektonicznym. Znajdziemy tu skarby romańskiej i szachulcowej architektury. Budynki z wielu epok sprawiają, że Quedlinburg jest idealnym miejscem do poznawania rozwoju technik i styli budownictwa szachulcowego na przestrzeni wieków.
W historycznym centrum Quedlinburga znajdziemy 1327 domów z muru pruskiego. Ze względu na formę architektoniczną zostały one podzielone na pięć grup:
- 11 domów zbudowanych przed 1530 (1%),
- 70 powstałych pomiędzy 1531 a 1620 (5%),
- 439 wzniesionych w latach 1621–1700 (33%),
- 552 wybudowanych w XVIII wieku (42%)
- 255 z XIX-XX wieku (19%).
Ta pierwsza grupa zdecydowanie robi wrażenie swoim wiekiem, prawda?
Polscy restauratorzy uratowali domy szachulcowe w Quedlinburgu
Większość z zachowanych do dziś domów rzemieślniczych o budowie szachulcowej pochodzi z okresu po 1648 roku (po zakończeniu wojny trzydziestoletniej).
Budynki przetrwały nawet II Wojnę Światową – miasto nie było zbombardowane, ale o mały włos i nie „przeżyłyby” kolejnych lat. Domy były w bardzo złym stanie i częściowo groziły zawaleniem. Ówczesne władze NRD, planowały wyburzenie (!) historycznego Starego Miasta, a w jego miejscu miał pojawić się plac centralny otoczony zabudowaniami z wielkiej płyty (!). Masakra, nie? Na szczęście te „fantastyczne plany” legły w gruzach – zabrakło pieniędzy 😀 .
Po 1976 roku do pracy wkroczyli m.in. polscy restauratorzy oraz budowniczy z Torunia i umożliwili uratowanie tej kolejnej perły światowego dziedzictwa:).
Docelowo, budynki z muru pruskiego zostały odrestaurowane dopiero po zjednoczeniu Niemiec w 1990 roku.
polscy budowlańcy i restauratorzy w Quedlinburgu, źródło: wikimedia.org
Pierwsza niemiecka lekarka była z Quedlinburga!
W Quedlinburgu urodziła się i całe życie pracowała pierwsza niemiecka dyplomowana lekarka!
Dorothea Erxleben (1715-62) była córką lekarza, który wychowując ją z bratem przyuczał oboje dzieci do swojego zawodu. Niestety czasy, w których żyła Dorothea, uniemożliwiały podjęcie przez kobietę studiów. Mimo braku „papierka” Dorothea prowadziła praktykę lekarską i przyjmowała pacjentów.
Nie otrzymała wsparcia ze strony środowiska medycznego i chcąc podkreślić sytuację, w jakiej się znajdowała, napisała w 1740 Gründliche Untersuchung der Ursachen, die das weibliche Geschlecht vom Studiren abhalten (Dogłębne badanie przyczyn odmawiania osobom płci żeńskiej dostępu do studiów). W pracy wskazała, że odmawianie kobietom dostępu do nauki jest marnotrawstwem ich możliwości i szkodliwą społecznie niesprawiedliwością. Równocześnie zwróciła się z prośbą do króla Prus Fryderyka II o możliwość uzyskania tytułu doktora medycyny. Otrzymała ją, ale na drodze do dyplomu stanęło jej m.in. małżeństwo.
14 lat później, po ponownym wystaraniu się o pozwolenie na Uniwersytecie w Halle, Dorothea obroniła pracę doktorską pt. Academische Abhandlung von der gar zu geschwinden und angenehmen, aber deswegen öfters unsicheren Heilung der Krankheiten. Tym samym zdobyła dyplom stając się pierwszą dyplomowaną lekarką w Niemczech! Kolejne Niemki miały na to szanse dopiero 100 lat po śmierci Dorotheay!
Co robić w Quedlinburgu?
1. Spacerować w poszukiwaniu szachulcowych domów.
W miasteczku przede wszystkim warto pospacerować i chłonąć niesamowitą atmosferę zabytkowych uliczek.
Podczas spaceru warto poszukać takich domów jak:
- dom gildii kupieckiej Zur Rose z 1612, Breite Straße 38
- tzw. Börse (pol. Giełda) z 1683, Steinweg 23
- dawna gospoda Weißer Engel z 1623, Lange Gasse 33 (sufity na piętrze pokryte 11 reliefami stiukowymi przedstawiającymi sceny ze Starego Testamentu)
- kamienny ratusz z XIII-XIV w.
- Hagensches Freihaus z 1597, Bockstraße 6/Klink 11
- Salfeldtsches Palais, Kornmarkt 5
- dom w stylu secesyjnym z 1903 na miejscu szpitala św. Ducha
2. Odwiedzić zabytkowe kościoły w Quedlinburgu.
W Quedlinburgu zobaczyć można pełen przekrój architektury sakralnej. Jeśli ciekawi was ta tematyka, to z pewnością nie będziecie się nudzić.
Kościoły romańskie
- Romańska kolegiata pod wezwaniem św. Serwacego (niem. Stiftskirche St. Servatii) z 1129 roku. Ten ogromny zespół budynków: klasztoru i zamku góruje nad miastem. Jest to miejsce będące pomnikiem silnych kobiet. Królowa Matylda wraz ze swoim synem Ottonem Wielkim założyła tu klasztor kobiecy – klasztor kanoniczek, z którego kobiety przez ponad 800 lat zarządzały losami miasta, a czasami nawet całego Cesarstwa Niemieckiego. Miejscowe opatki odegrały kluczową rolę w historii Quedlinburga, wielokrotnie musiały walczyć z rywalami o władzę z aspirującą burżuazją.
- pozostałości średniowiecznych murów kościoła św. Wiperta (niem. Wipertikirche) sięgają poł. X w. W kościele znajduje się krypta z 1020.
- Kościół Mariacki (niem. Marienkirche)
Kościoły gotyckie
- Kościół św. Idziego (niem. Pfarrkirche St. Ägidien) z 1179 roku
- Kościół św. Benedykta (niem. Marktkirche St. Benedikti) z 1233 roku
- Kościół św. Mikołaja (niem. Nikolaikirche) z 1222 roku
- Kościół św. Błażeja (niem. Blasiikirche)
Kościoły neogotyckie
- Kościół św. Matyldy (niem. St. Mathildenkirche)
- Kościół św. Jana (niem. Johanniskirche)
Jak dojechać i gdzie parkować w Quedlinburgu?
1. Dojazd samochodem
Z Berlina dojedziemy tu samochodem w 2,5h (220km).
Z Lipska dojedziemy tu samochodem w ok. 1,5h (130km).
Z Hanoweru dojedziemy tu samochodem w ok. 1,5h (150km).
Aby dojechać do Quedlinburga należy w nawigacji wpisać koordynację GPS: 51.78723348394662, 11.134584218712616
Pokieruje was ona na bezpłatny, choć niewielki parking tuż obok starówki.
A tu na powyższym parkingu robię nam szybką szamkę 😀 więcej o naszym „życiu w drodze” przeczytasz w TUTAJ.
2.Dojazd pociągiem
Z powyższych lokalizacji dojeżdżają do Quedlinburga pociągi. Możecie więc poszukać odpowiednich połączeń na tej stronie.
Jeśli ten wpis się Tobie spodobał, to będzie nam mega miło, gdy zostawisz komentarz. A jeśli uważasz, że wpis warto pokazać światu dalej będzie super, gdy go udostępnisz na swoim Facebooku, Twitterze lub Instagramie:)
Ponadto zachęcamy, abyś obserwował nas na naszych kanałach społecznościowych, aby żaden nowy wpis Cię nie ominął:)
Aga Lisiecka
Jarek Nowakowski
Pingback:Freudenberg Alter Flecken, miasteczko w czarno-białą kratę. | 4 lutego 2022
|