Niezwykłe, mało znane Piekło Dalejowskie – klimat Gór Stołowych niedaleko Warszawy!

Tym razem zabieramy Was tuż za granicę województwa mazowieckiego, w okolice Rezerwatu Przyrody Dalejów położonego na terenie województwa świętokrzyskiego. Teren rezerwatu zlokalizowany jest około 1,5h drogi samochodem z Warszawy i wizyta w nim pozwala przenieść się w otoczenie pięknych lasów, a także niezwykłych formacji skalnych, które klimatem przypominają Góry Stołowe!

Rezerwat przyrody Dalejów

Rezerwat Dalejów mieści się w województwie świętokrzyskim, w powiecie skarżyskim, w gminie Bliżyn. Należy do grupy rezerwatów wchodzących w skład Suchedniowsko-Oblęgorskiego Parku Krajobrazowego. Jak już wspomniałam we wstępie, do rezerwatu można dojechać samochodem w niecałe 2h- od Warszawy mamy do rezerwatu 150 km. Jest to więc idealny cel na jednodniowy wypad ze stolicy w ciekawe przyrodniczo okolice.

Rezerwat Przyrodniczy Dalejów został utworzony 16 stycznia 1978 roku i zajmuje powierzchnię 87,06 ha.

„W granicy tego, niezwykle interesującego i bogatego w roślinność, rezerwatu znajduje się, pozostały po XIX wieku i kopalni rudy żelaza kanał o głębokości na 4 m i szerokości 6 m (nazwa miejscowa Stolnia). Dawniej przez dzisiejszy teren rezerwatu przebiegała kolejka wąskotorowa, która służyła miejscowej ludności do wywozu rudy żelaza i drewna. Przy granicy rezerwatu na stoku doliny bezimiennego potoku znajduje się symboliczna mogiła upamiętniająca poległego Władysława Wasilewskiego ps. „Oset” dowódcę oddziału AK ze zgrupowania „Ponurego”. Zginął tu w wyniku potyczki partyzanckiej z żandarmerią niemiecką. Natomiast przy drodze na zakręcie znajdują się nikłe ślady gajówki „Dalejów”. (…)

Drzewostany uważane są za pozostałości dawnej Puszczy Świętokrzyskiej. Tworzy je głównie jodła i modrzew polski oraz buk, dąb, sosna, świerk, brzoza, jawor, osika i olsza. Wiek drzewostanów określa się na 80 do 150 lat, przy czym wiele dorodnych okazów modrzewia, a także jodły, buka i dębu osiągnęło 180 i więcej lat, oraz rozmiary drzew pomnikowych. Równie zróżnicowane jest drugie piętro lasu, które tworzą drzewa w wieku 20 do 70 lat.
Osobliwością przyrodniczą rezerwatu jest modrzew polski rodzimego pochodzenia, odnawiający się z samosiewu i stanowiący gatunek główny lub domieszkowy. Odznacza się bardzo dobrym stanem zdrowotnym, znakomitą jakością drewna i gonnością strzały. W rezerwacie rośnie bardzo ciekawy okaz świerka wężowego. Występuje tu także świerk kolumnowy – odmiana świętokrzyska. Podszyt stanowią głównie grab, dąb, buk, jarzębina, kruszyna, trzmielina, brzoza, osika, bez czarny i koralowy.
W bogatym runie natomiast spotykamy gajowca żółtego, dąbrówkę rozesłaną, szczawik zajęczy, siódmaczka leśnego, fiołka leśnego, wietlicę samiczą, zawilca gajowego oraz wiele gatunków chronionych i rzadkich, w tym: lilia złotogłów, wawrzynek wilczełyko, storczyk plamisty, podkolan biały, kosaciec syberyjski, bluszcz pospolity, konwalia majowa, liczydło górskie, widłak jałowcowaty i wiele gatunków mchów.” źródło: skarzysko.powiat.pl

Szlak Piekielny – propozycja spaceru

Okolice rezerwatu odwiedziliśmy w lutym 2021. Pogodę mieliśmy idealną do zimowego spaceru: bezwietrzna aura, słońce i ośnieżony las. Nic tylko udać się na spacer! Wybraliśmy się na tutejszy fragment „Szlaku Piekielnego”. Szlak jest bardzo dobrze oznaczony. Są drogowskazy i oznaczenia na drzewach. Nasz spacer zajął nam około 2 godzin. Przeszliśmy jak, wychodzi z orientacyjnego planu poniżej, ok. 6 km. Trasa jest mało wymagająca, w większej części płaska, więc idealna na spacer w każdym wieku. Ostatni odcinek zaznaczonej na grafice trasy (ostatnia prosta – górna linia od prawej do lewej), jaką zrobiliśmy prowadzi leśnymi drogami, które zimą mogą być niewydeptane (w naszym przypadku), a wiosną pełne podmokłych kolein (nawet po kolana!). Warto mieć to na uwadze przy planowaniu spaceru – zawsze można wrócić szlakiem, robiąc tę samą trasę z powrotem.

„Piekielny szlak” to licząca blisko 225 km trasa turystyczna łącząca Piekło i Niebo – dwie miejscowości położone w gminie Końskie. Szlak wiedzie przez tereny  powiatów: koneckiego skarżyskiego i opoczyńskiego z których dziewięć gmin jest członkami Stowarzyszenia “Lokalna Grupa Działania U – ŹRÓDEŁ” i ukazuje najciekawsze atrakcje turystyczne tego obszaru: rezerwaty i pomniki przyrody, muzea techniki i miejsca związane z odlewnictwem, a także zabytki sakralne oraz miejsca wypoczynku i rekreacji.

Na trasie szlaku znalazły się między innymi: Skałki Piekło, Gagaty Sołtykowskie, Rezerwat Świnia Góra, Rezerwat Piekło Dalejowskie, Brama Piekielna, Góra Krasna, Sielpia, Maleniec, Kuźnica i Piekło Szkuckie. Charakterystyczne nazewnictwo oraz związane z poszczególnymi miejscami legendy sprawiły, że moce nadprzyrodzone stały się motywem przewodnim tej trasy.

źródło: piekielnyszlak.pl

A co zobaczyliśmy w okolicy Rezerwatu Dalejów?

Brama piekielna

Brzmi intrygująco i tak właśnie wygląda! Niczym nasz polski odpowiednik słynnego, umieszczonego nad przepaścią norweskiego kamienia Kjeragbolten, „brama” robi niesamowite wrażenie.

Brama piekielna, to oficjalnie Pomnik Przyrody Nieożywionej, objęty ochroną i wpisany do rejestru Wojewódzkiego Konserwatora Przyrody. Choć, gdy na nią patrzyłam, byłam przekonana, że „brama” powstała ręką człowieka, okazuje się, że to najprawdopodobniej skalna erozja. Woda z topniejącego lodowca, obecnego na terenie Gór Świętokrzyskich, wyrzeźbiła w piaskowcach dolnego triasu szczelinę o wysokości około 1,5 m i wysokości około 2 m przykrytą blokiem skalnym o średnicy 3 m i grubości 1 m.

Brama jest niesamowitym tworem, a jej kształt oraz okolica przypominają wyglądem tereny Gór Stołowych. Jeśli patrzycie na zdjęcia i wg Was tak nie jest, to zobaczcie na kolejną przyrodniczą atrakcję czekającą w rezerwacie.

Piekło Dalejowskie

A dokładnie Skałki Piekło Dalejowskie, to kolejny Pomnik Przyrody Nieożywionej i punkt na szlaku, który koniecznie trzeba zobaczyć będąc w rezerwacie. Tutaj totalnie poczujecie klimat tajemniczych skalnych saułków. Skałki z białego piaskowca triasowego, są  rozłożone w kilku grupach na długości około 130 m, a mają nawet 4 metry wysokości! Między skalnymi blokami utworzyły się korytarze, schroniska skalne i niewielkie jaskinie szczelinowe. Najdłuższa (7 m) nazywana jest Dużą Grotą. Sześć pozostałych (od 3,5 do 5,5 m) ma nazwy: Płaska Jama, Wilcza Jama, Schronisko z Kością, Piwnica Zamkowa, Rajska Brama i Grzybowa Dziura. Skały porośnięte mchem i paprociami, otoczone lasem tworzą malownicze miejsce.

(zdjęcia trochę kiepskiej jakości, bo to "screeny" z relacji publikowanej na naszym instagramie - na który z resztą zapraszamy!:) - apart nam się wyładował i zostały nam tylko filmy na telefonie:) )

„W czasie wojny skałki służyły jako schronienie przed wrogiem. Po klęsce wrześniowej w 1939 roku ukrywał się tam długo żołnierz polski, któremu okoliczni mieszkańcy dostarczali jedzenie. Niegdyś pozyskiwano tu także kamień na budowę.” źródło: wyborcza.pl

Jak dojechać do Rezerwatu Dalejów?

Rezerwat jest trochę schowany. Nie znalazłam na stronie Lasów Państwowych oficjalnego parkingu w pobliżu szlaku, który przeszliśmy my. Ale jeśli będzie  miejsce, to polecamy Wam zaparkować auto tuż przy wejściu na szlak ( na mapie zaznaczyłam jako „parking”. Dojazd do tego miejsca jest dostępny dla każdego typu aut, nie trzeba 4×4 czy wysokiego nadwozia :).

Co jeszcze zwiedzić w okolicy Rezerwatu Dalejów?

Okolice Rezerwatu Dalejów obfitują w piękne tereny, które warto odwiedzać o każdej porze roku. Rezerwaty w pobliżu:

• Rezerwat „Świnia Góra”
• Rezerwat „Kamień Michniowski”
• Rezerwat „Wykus”
• Rezerwat „Góra Sieradowska”

Jeśli ten wpis się Tobie spodobał, to będzie nam mega miło, gdy zostawisz komentarz. A jeśli uważasz, że wpis warto pokazać światu dalej będzie super, gdy go udostępnisz na swoim Facebooku, Twitterze lub Instagramie:)

Ponadto zachęcamy, abyś obserwował nas na naszych kanałach społecznościowych, aby żaden nowy wpis Cię nie ominął:)

Facebook

Instagram

Twitter

Youtube